Citaat

“Indien het nationalisme ons geen methode, geen element van methode aan de hand doet voor de klassieke Europa-architektuur, dat het nationalisme dan naar den duivel lope.

Indien wij met nationalisme iets anders willen dan het opbouwen in ons milieu, in ons vaderland, met onze kracht, van een stuk klassiek Europa, laten wij dan liever gaan boeren. Het zal nuttiger zijn”.

Joris van Severen
in: Ter Waarheid, 1924

Nieuwe middeleeuwen gevraagd

Nieuwe middeleeuwen gevraagd
Baron Julius Evola: Heidnischer Imperialismus

In 1933 verscheen in Duitsland het eerste deel van een nieuw boek van Oswald Spengler: Jahre der Entscheidung. Het bericht van die verschijning op zichzelf was voldoende om dadelijk de belangstelling gaande te maken, omdat men kon verwachten, dat de philosoof van de ‘Untergang des Abendlandes’ zich hier zou moeten uitspreken over zijn houding ten opzichte van de nationale ‘revolutie’ in Duitsland. Inderdaad is men niet zonder reden nieuwsgierig geweest; Spengler bleef niet alleen zijn beginselverklaring allerminst schuldig, maar hij maakte ook van de gelegenheid gebruik om een felle aanval te richten tegen het nationaal-socialisme, die, als hij Spengler niet geweest ware, hem zonder twijfel in het concentratiekamp, en zijn boek op de index van het Derde Rijk zou hebben gebracht. Hoewel Spengler zich natuurlijk ingenomen toonde met de val van het régime van Weimar, dat hij immers steeds bestreden had, gaf hij zonder omslag te kennen, dat het lawaai van de feestvieringen der overwinnaars hem een bedenkelijk symptoon leek. ‘Elementen komen aan de macht, die het genieten van die macht als resultaat beschouwen en de toestand, die slechts voor ogenblikken te verdragen is, zouden willen bestendigen. Juiste gedachten worden door fanatici tot in het onzinnige opgejaagd. Wat als beginstadium grote dingen beloofde, eindigt in tragedie of comedie.’ En verder: ‘Duitsland is in gevaar…. De overwinning van Maart was te gemakkelijk om de overwinnaars omtrent de omvang van het gevaar, zijn oorsprong en zijn duur de ogen te openen.’ De scherpste uitlatingen over de autarkie, het anti-individualisme (‘de apotheose van het kudde-instinct’), de rassenleer (‘Wie te veel over ras spreekt, die heeft geen ras meer…. Rassenzuiverheid is een grotesk woord’) en de ‘hysterie van programma’s en idealen’ vormden het accompagnement van deze aanval. In plaats van de nationaal-socialistische ‘Führer’ stelde Spengler tenslotte de legerdictator, steunend op een sterk en geoefend beroepsleger, zulks op grond van een vergelijking met het verloop van zaken in de antieke cultuur. ‘Legers en niet partijen zijn de toekomstige vorm van macht’; de officieren zijn de dragers der voorname tradities; in de toekomst zijn de grote beslissingen van de militairen, niet van de politici met hun overschatting van de economie, te verwachten. Mij baserend op deze en dergelijke formuleringen noemde ik in een opstel in de N.R.C. van 20 September 1933 Spenglers laatste boek ‘het boek van de Rijksweer’; en ik vroeg mij af, ‘of en in hoeverre de autoriteiten van het beroepsleger achter de publicatie van dit betoog staan, dat het Hitleriaanse régime aanklaagt met een vrijmoedigheid, die zelfs een botte censuur nauwelijks kan zijn ontgaan’.